ĐÔ THỊ TROYES - Bút Ký Trần Văn Trung

ĐÔ THỊ TROYES

Thông thường, tâm lý người thích du lịch muốn viếng nước xa, cảnh lạ, nhiều ngày, dù nhọc mệt hay hao phí. Sống tha phương tại Pháp, du hành vài ngày, ít tốn kém, thêm hiểu biết, hoà đồng chung vui giữa khách xa và người địa phương, là chuyến đi thăm đô-thị TROYES.

Đa số đã xem phim ảnh, thường nhầm lẫn TROYES và TROIE, khi phát âm, cùng đồng thanh với nhau. Sự khác biệt giữa hai địa danh được lược tả như sau:


+ TROIE hay ILION

Địa điểm thuộc xứ Trung - Á (Asie mineure). Theo truyền thuyết, là nơi chống cự dân Achéens, được  ca ngợi trong bài thơ Homère (Iliade). Nơi mang tên TROIE, gần làng Thổ Nhĩ Kỳ Hissarlik (xưa gọi Pergame). Hai khảo cổ gia người Đức SCHLLIEMANN và phụ tá DÖRPFELD tìm thấy 9 di tích cổ do người tạo cất kế tiếp nhau mà xưa nhứt vào khoảng 3.000 năm trước công nguyên, và cuối cùng năm 600 sau Tây lịch. Họ phỏng đoán thành TROIE thứ 7 có từ năm 1.500 -1184 trước Tây lịch, và chính là nơi chiếm cứ bởi dân Achéens.

Homère, thi sĩ Hy-Lạp, tác giả các bài thơ Iliade  và Odyssée, sống tại xứ này lối 700 trước công nguyên. Thi phẩm Iliade, tả sự kiện xảy ra từ 1.250, trước Tây lịch, được hoàn tất 5 thế kỷ sau (lối  năm 725 trước Tây lịch). Ông thuật cảnh chiến tranh tại TROIE, một huyền sử và chuyện hiện thực (la guerre de TROIE). Sự tích được diễn tả qua phim ảnh với mỹ nhân Hélène de TROIE, là công chúa Hy-Lạp đẹp tuyệt trần, bị PÂRIS bắt cướp, do đó Hy -Lạp tấn công chiếm TROIE. Một con ngựa gỗ khổng lồ (cheval de TROIE) do dân Hy-Lạp bỏ lại trước thành TROIE. Dân Troyens đẩy ngựa chở chứa chiến sĩ  trốn dấu trong bụng ngựa, tiến và chiếm cứ thành.

I.- TROYES

Đô thị lịch sử của tỉnh AUBE, vùng CHAMPAGNE tại Pháp, nằm cạnh sông Seine cách Paris 158 cây số nơi  Đông-Nam. Dân số nơi đông nhứt, được thống kê hơn 50 năm (1968) gồm có gần 100.000 dân. Đô thị này, xưa là địa phận của Thiên-chúa giáo, phong phú về di tích tài sản, là nơi duy nhứt kéo lôi du khách đến tỉnh Aube.

Vùng Champagne (latin = CAMPANIA) gồm nhiều cánh đồng trống trải. Nơi này là trục giao thông từ Nam Âu châu xưa, nối xứ Ý  đến các đảo Anh  quốc, xuyên từ sông Rhône, tỉnh Bourgogne và đồng bằng miền Bắc. Trục lộ này  nối liền các xứ sông Loire, lưu vực Paris đến nước Đức. Hệ thống xa lộ ngày nay thay đường xưa cũ, đã tạo nơi này thành ngã tư thương mại quốc tế. Trong khi  REIMS tỉnh giáp ranh hướng Bắc vùng Marne chuyên về kỷ nghệ đồ nỉ, Troyes với tỉnh Aube, lại chuyên từ Thế kỷ 18 về hàng mũ áo, đồ đan và trở thành trung tâm thương mại chuyên sản xuất loại này.

1 -- LƯỢC SỬ

Bộ lạc Gaulois Tricasse tìm được nơi cư trú đắc ý. Ba nhóm chiến sĩ (Tricasses),  không chống lại CESAR, để quân La-Mã đô hộ. La-Mã (năm 22-11 trước Tây lịch), cho thế hệ cũ thành La-Mã một mầm sinh sống son trẻ mới, nối liền từ Milan (Ý) đến BOULOGNE-SUR-MER (đô thị Pas-de-Calais, miền Bắc nước Pháp).

Đô thành là một trong các tỉnh cai trị bởi Auguste, do đó tỉnh mang tên Auguste Bona Tricassum. Được thiên chúa giáo hoá, TROYES có một Hồng-y, khi từ năm 451, ATTILA đánh mạnh vào cổng tỉnh thành, ông thánh LOUP tự hiến thân nạp mình cho dân HUNS, để tránh giết cướp dân. Vài thế kỷ trước (720), quân Sarassins thổ tiêu, cướp chiếm TROYES, bị hoả thiêu bởi dân Normands. Nối tiếp theo là những cuộc hoả hoạn đến 1188, 1524. Đầu 1985, những kiến trúc cổ xưa cũng bị thần hoả thiêu đốt.

Cuối thế kỷ X, dòng họ công hầu Champagne, uy thế mạnh, bắt đầu chiếm cứ và xây một lâu đài phòng thủ theo kiến trúc thời phong kiến (bị tiêu huỷ tứ thế kỷ XIX). Từ đầu thế kỷ XII, vua Henri 1er truyền lịnh xây cất 13 giáo đường và 13 bịnh viện (công hầu này không tin số xấu là 13).

Thibaud II LE GRAND (1125-1152), thi sĩ tạo nơi vùng Champagne thành ngã tư quốc tế Âu-châu  cho thương gia tài chủ nước Đức sang buôn bán hàng vải, gia vị thực phẩm Địa trung hải. Đồng thời tổ chức các Hội Chợ Champagne: mùa Hè: Hội chợ Nóng (Foire Chaude), mùa  Đông: Hội chợ Lạnh (Foire Froide). Trong các thế kỷ  XII, XIII  TROYES là đô thành vùng Champagne, chuyển mạnh ngành thương mãi.

Vua  Henri 1er Le Libéral, rời bỏ lâu đài cũ và cho xây cất một đền đài mới: Château de Dampierre (Place du Préau). Ông cho lập một học viện, với Thư viện giá trị. Khi Henri 1er mất, vợ ông, bà Marie de France là công hầu Champagne, kết hợp tại quanh đô thị TROYES, các văn thi sĩ, nhà quý phái giàu sang, sống vương giả. Dân Thiên Chúa Giáo TROYES đào tạo những nhà hiệp sĩ (chevaliers).

Ông Thibaud IV le Chansonnier (1201 -1253) thi sĩ tài, nhưng chánh trị  gia  kém, đã cho thiết lập một thành lũy quanh đô thị TROYES theo hình nút ve chai champagne (đầu nhỏ bằng, đầu to bầu nhọn).

Từ 1284, TROYES và vùng CHAMPAGNE hợp tác với vương tước Champagne, và với vua Philippe Le Bel. Nhưng chiến cuộc với dân Flandres đã làm tiêu tan các Hội Chợ Nóng, Lạnh trên tại Champagne. Bà Jeanne de Navarre, nữ công hấu chót của Champagne kết hôn với vua Philippe le Bel.

Một cộng đồng Anglo-Bourguignonne (Anh-Bourgogne), đến chiếm TROYES từ chiến  tranh Trăm  Năm giữa Anh Pháp (Guerre de Cent Ans).

Ngày 21-5-1420, vua Charles VI, dưới ảnh hưởng của ISABEAU DE BAVIÈRE, nữ hoàng Pháp, vợ ông, sanh quán tại Munich, thi hành Hiệp định TROYES và dâng hiến tỉnh TROYES cho vua Henri V, kẻ chiến thắng. Đồng thời dâng cả ái nữ là Catherine de France cho vua Anh. Hôn lễ được cử hành tại nhà Thờ St JEAN AU MARCHÉ ngày 02-6-1420.

Ngày 09-7-1429, nữ anh hùng Pháp JEANNE d’ARC dẫn vua Charles VII  đến giải phóng REIMS và giải toả TROYES dưới sự thống trị của Anh.

2 -- CẢNH TRÍ ĐÔ THỊ

Trung tâm đô thị TROYES là địa phận Thiên chúa giáo, đầy dẫy những thánh đường: Nhà Thờ Lớn St-PIERRE và ST PAUL (thế kỷ  XIII đến thế kỷ XVIII), Đại Giáo đường Ste MADELEINE, các Thánh đường ST JEAN, ST URBAIN (thế kỷ XIII)…

Những kiến trúc di sản quốc gia khác được nổi tiếng được du khách thường viếng gồm có: Trung tâm lớn của Pháp chế tạo cơ khí, máy móc, Trung tâm sản xuất hàng mũ nón, áo quần, đồ đan danh hiệu (marques).  Các hãng xưởng chế may áo quần, mũ nón danh tiếng đa số được đặt ở ngoại ô Đô thị TROYES (khu vực PONT SAINTE MARIE ST ANDRÉ LES VILLAS).  

Du khách thường viếng, ngoài các Thánh đường cổ xưa, các Thư Viện Bảo tàng (Hôtel de Mauroy) chứa hơn 35.000 sách quý hiếm, hơn 25.000 dụng cụ thời cồ được áp dụng kiến trúc đặc thù địa phương chế tạo vật dụng ngày xưa (outils d’antan).

Những họa sĩ, sơn vẽ, điêu khắc lưu dấu các tác phẩm tượng trưng nét vẽ đơn sơ, lập dị, tả sơ sài cảnh bờ sông, tĩnh vật, tô màu các phong cảnh thiên nhiên, đường phố cũ (fauvisme). Danh từ này xuất phát từ thời Louis Vauxelles (thế kỷ XX). Họa sinh được gọi là «FAUVES», vẽ theo lối Van Gogh, Matisse, Picasso, Levy và các họa sĩ hậu tấn khác. Những Viện Bảo tàng danh tiếng khác tại TROYES gồm có các viện: Tân Mỹ nghệ, Mỹ thuật, Bào chế dược liệu.

II.-  MỤC ĐÍCH DU HÀNH

Phái đoàn du ngoạn TROYES tốc hành trong hai ngày thứ bảy 12-1-13 và chủ nhựt 13-1-13, do Văn phòng Liên Đớí Xã Hội Paris tổ chức, gồm  55 người trên xe car, và 2 xe du lịch tư. Đa số là các thanh niên, thanh nữ, một số vị cao niên tuổi gần thượng thọ và một bà lão 92 tuổi. Tổng cộng trên 60 người.

Chủ đích chuyến du hành nhắm vào ba việc chánh: viếng đô thị TROYES, mua sắm vật dụng, áo quần mũ nón bán hạ giá (từ 20% đến 70 %) và dự tiệc hội ngộ đồng hương.

1.- MUA SẮM HÀNG HÓA

Các trung tâm bán y phục, hàng «marques» gồm có hai nơi chánh:

a/ -- Làng MARQUES (Village  de Marques) (Marques CITY)

gồm các hãng chế tạo y trang mũ nón (magasins d’usine) và các gian chưng bày bán đủ các loại y phục tân thời, xưa nay có danh hiệu: Lacoste, Samsonite, Yves Saint Laurent, Lee… Những áo quần nam, nữ, trẻ con, valise, máy móc… được chế tạo nhập cảng từ các xứ sang Pháp: Ý, Đức, Anh… và tập trung bày bán nơi đây, ngoài hàng Pháp. Địa điểm cách Trung Tâm TROYES lối 4 cây số rưỡi về hướng Đông Bắc.
     

Từ 1990, tại vùng ngoại ô TROYES, Pont Sainte Marie, Trung Tâm này mang tên Mc Arthur GLEN  được lập trên khoảng đất trống vài mẫu. Những gian nhà lớn được cất nối liền nhau, và được phân chia cho các Hiệu danh tiếng (MARQUES) mướn bày bán đủ loại y phục, nón giày… theo thời trang: Ralph Laurent, Cerruti, Guess, Kenzo, Calvin Klein, Cardin, Burberry, Quiksilver, Chevignon… Trước các cửa hiệu là hành lang rộng nối dài, để khách hàng tránh mưa nắng đi lại dập dìu, chọn loại hàng ưa thích, hạ giá rẻ, vào mua theo túi tiền, hoặc dạo ngắm xem. Hai bãi đậu xe rộng lớn bên ngoài, và giữa nội khu Trung Tâm, được xe lớn nhỏ du khách từ nước khác và tỉnh xa đến đậu đầy nghẹt, khi bán đại hạ giá. Trung Tâm này gồm nhiều xưởng, được xây cất, dùng chứa  những loại hàng hoá y phục, bán không hết, hoặc chẳng hợp thời trang. Do đó hàng hiệu được giảm giá từ 20%, 30% đến 70 %, được khai trương từ đầu năm 1990 cho du khách đến mua hàng.

Sau khi viếng các gian hàng tại Trung Tâm Mc Arthur GLEN này, và mua một ít hàng hoá bán hạ giá, phái đoàn được đại diện đô thị TROYES đưa đến tiệm ăn lớn FLUNCH để ăn trưa. Du khách khắp nơi từ xa đến, tuỳ ý lựa chọn thức ăn theo sở thích: thịt nướng, cá chiên và đủ loại khác. Phái đoàn được đưa đến một Trung Tâm khác, bán hàng MARQUES tại TROYES.

b/ --Trung Tâm  «MARQUES AVENUE»

Trung Tâm này cách đô thị TROYES, về hướng Đông Nam độ 5 phút theo đường xe chạy, nằm cạnh Av. de la Maille tại địa phận St André LES–VILLAS. Khu vực thương mãi gồm có 6 gian nhà lớn biệt lập, cất theo xưởng hãng, nằm sau đại lộ DIJON. Nơi đây chưng bày đủ loại y phục, mũ nón, giày, valise, cho khách hàng nam nữ. Một gian nhà được dành cho y trang trẻ em. Một gian lớn khác được cất bên kia đại lộ DIJON, dùng làm các kho chứa hàng duy nhứt: Petit Bateau, Lacoste và Adidas.

Trung Tâm này gồm có 240 loại hàng y phục danh hiệu MARQUES, kiểu mẫu hợp thời trang. Ngoài ra còn bày bán các loại khác: màn, vải bọc nệm, valise, giày, áo quẩn thể thao, dụng cụ trang trí tư gia.

Du khách từ xa đến, và thuộc phái đoàn, nhứt là giới phụ nữ, mặc tình lựa chọn, mua sắm hàng hạ giá rẻ, mang về xài, tặng bạn bè…

Sau  khi nhận phòng khách sạn hạng bình dân Mister Bed TROYES, xe car và 2 xe nhà riêng trực chỉ đến làng CHAMOY, nằm trên quốc lộ N77, hướng AUXERRE, cách TROYES  25 km, để ăn tối và dự văn nghệ giải trí.

2.- DỰ TIỆC HỘI NGỘ ĐỒNG HƯƠNG

Địa điểm ăn tối là Salle Polyvalente tại làng CHAMOY. Một gian phòng rộng lớn được sắp xếp sẵn cho 3 hàng bàn dài, dành du khách Paris đến (hơn 60 người), một dãy bàn nhỏ hơn, riêng bên cánh trái cho lối 15 vị chủ nhơn tổ chức. Phía cánh phải là một bàn nhỏ, chưng bày những tác phẩm điêu khắc tại địa phương TROYES.

Buổi tiệc cơm hỉ hạ với thức ăn mỹ vị VN do các bà cô VN tại TROYES trổ tài nấu nướng, cùng rượu ngon vùng Champagne được dọn mời khách Paris.

Trước khi nhập tiệc, Ô. Lê Ngọc Khoa, biệt danh «ANH KHOA», một điêu khắc gia VN ly hương và định cư tại TROYES đã thuyết trình chào mừng phái đoàn VN từ xa đến. Đại diện ban tổ chức đã giới thiệu ban quản trị hội Ái hữu đồng hương tại địa phương TROYES gồm :

-  Ô. Mai văn Tánh, cựu Giáo Sư Trường Kỹ Thuật PHÚ THỌ, VIỆT ĐỨC, CAO THẮNG,  Sàigòn  khi xưa, một vị cao niên tại TROYES.
-  Ô. Lê văn Phúc, Hội Trưởng Hội Ái Hữu, một nhạc sĩ trẻ, cùng Bà Tổng Thơ Ký Hội.
-  Quý phu nhơn và các cô thiếu nữ trong ban tổ chức và trưởng nam anh chị Khoa từ Úc về.

Đại diện Anh Khoa còn trình bày với các vị khách Paris những công trình sáng chế của tác giả điêu khắc gia. Nhà nghệ sĩ giới thiệu vài tác phẩm  điêu khắc mà ông đã miệt mài  thực hiện trong 6 năm qua. Những nghệ phẩm được tạo thành kết hợp các loại đá, gổ, kim khí, hoặc linh tinh khác, gồm các vật liệu phế thải để tạo thành những tác phẩm tuỳ theo sự tưởng tượng của  anh. Anh đã chế  tạo các tượng dị hình, mỹ thuật qua cách «nhìn bằng trái tim» của anh, ban cho chúng các biệt danh như «Thiên thần bình yên», «Tình Mẫu Tử», «Những Nhân Phẩm» …Từ những vật vô tri, anh đã biến thành biệt phẩm có tình cảm, tâm tư qua hình dung tưởng, nghĩ của tác giả, và quan niệm mẫn cảm của người xem.

Những tác phẩm do Anh thực hiện được trình bày trong cuộc triển lãm điêu khắc nghệ sĩ từ 27-3 -2006 đến 14-4 -2006 tại Trung Tâm Văn Hóa của thành phố La Chapelle ST.LUC, TROYES. Phụ tá Thị Trưởng Đô thị Ô. Gérard FRIDBLATT đã ngợi khen biệt tài điêu khắc gia VN «trình bày thành bằng chứng một chủ nghĩa nhân ái xuất chúng».

Bữa tiệc hội ngộ đồng hương được kéo dài qua buổi ăn tối đầy khẩu   vị, với chương trình văn nghệ «karaoké» nồng nhiệt và khiêu vũ, tài tình giữa chủ khách.

Buổi hội ngộ nào, dù đầy ý nghĩa cũng tàn. Qua sự cảm tạ giữa đại diện ban tổ chức và phái đoàn, một bài thơ, mộc mạc sau đây được ứng khẩu trình bày kết thúc lúc chia tay, ngợi khen Đại diện tổ chức tiệc hội ngộ đồng hương, lúc giao thời năm mới 2013 và đón Xuân QUÝ TỴ:

ĐIÊU KHẮC GIA «ANH KHOA»

Nghệ sĩ nổi tiếng tại tỉnh TROYES
Điêu khắc vang danh LÊ NGỌC KHOA
Tĩnh vật đầy tâm hồn ẩn ý
Sáng như Thu - Nguyệt, đẹp như hoa (1)
Van Gogh vẽ lập dị tạo ra
Matisse phác họa cảnh qua loa
Gỗ đá vô tri mang cảm giác
Người Việt biệt tài là «ANH KHOA»

(1) Điêu khắc gia ANH KHOA cắt mảnh kim khí mỏng tỉa thành hoa lá, chà bóng láng, sáng như Thu-Nguyệt (tên chị Anh Khoa).

Tiệc mãn, chủ khách từ giã trong niềm nuối tiếc, vì bác tài xế chạy trong ngày quá giờ ấn định. Phái đoàn du ngoạn hứa sẽ trở lại vui Tết Quý Tỵ do Hội Ái Hữu người Việt Tự Do tại TROYES sẽ tổ chức ngày 16-2-2013 nơi phòng lễ lớn tại ST JULIEN LES VILLAS.

Qua 1 đêm an giấc điệp, ngày hôm sau chủ nhựt 13-1-2013, thay vì thăm viếng địa danh thành phố TROYES như dự trù, do anh «Anh Khoa» hướng dẫn, Văn Phòng LĐXH chở du khách Paris đến «tái viếng» Trung Tâm  Mc Arthur GLEN làng MARQUES, để quý anh chị em rốc túi mua hàng đại hạ giá  về nhà diện mặc, hoặc mua bánh kẹo, quà tặng về biếu thân nhân con cháu, trong hơn 3 giờ dạo quanh lạnh buốt xương.

Buổi trưa hôm ấy, vì các tiệm ăn, khách sạn đóng cửa hoặc đầy du khách, phái đoàn không có dịp thưởng thức 2 món ăn địa phương thuần túy là Andouillette (dồi heo nhỏ) và Foie gras (gan ngỗng, vịt) tại tửu lầu «La Cordelière TROYES» với giá phải chăng (thực đơn 12,50 € và 22 €). Do đó, đoàn du lịch bụi đời 54 vị đành trở lại tiệm FLUNCH ngày trước để ăn dằn bụng đỡ đói với tất cả thức ăn của tiệm còn chưng bày và lấy trong tủ lạnh chứa dành lại cho ngày hôm sau nữa để thỏa mãn du khách da vàng Á châu !

Để kết luận cuộc du ngoạn 2 ngày tại TROYES vừa rẻ tiền vừa mua sắm y trang hạ gíá lại được ăn tiệc ngon, uống rượu địa phương Champagne nổi tiếng, nghe nhạc, khiêu vũ, thật là 1 chuyến đi đầy lợi ích vì «nhứt cử tam tứ tiện» (một việc làm ba bốn tiện lợi).

Đường về nhà chỉ mất hơn 2 tiếng chạy xe thông suốt nhưng vào Paris lại bị tắt nghẽn, cấm vào trung  tâm, nên kẹt rất lâu. Lý do là vì có hơn 1 triệu người xuống đường biểu tình chống hôn nhơn đồng tính luyến ái          (mariage pour tous, hay mariage homosexuel).

Nhưng liệu cuộc phản đối có thành công chăng, khi chánh quyền Pháp khăng khăng quyết dịnh ủng hộ chương trình, theo kịp đà tân tiến các nước lân cận Âu châu, hay đà thoái hoá xuống dốc về luân thường  đạo lý như quan niệm của đa số những người bảo vệ lý tưởng theo luật tự nhiên của tạo hoá, tức: cha là đàn ông, mẹ là đàn bà và con là  lưu truyền nòi giống ?
       
Như thường lệ, sau mỗi chuyến du ngoạn, dù dài hay ngắn hạn, tác giả bài tường thuật thường viết hồi ký, kèm thêm hình ảnh của các nhiếp ảnh viên phái đoàn để quý vị đồng hành lưu niệm và tự làm tăng thêm kiến thức. Một điểm sơ suất trong chuyến đi này là sự thiếu sót tìm hiểu lý do của buổi tiệc đêm 13-1-13 tại làng CHAMOY (TROYES), mà toàn phái đoàn du lịch, kể cả Văn Phòng Liên Đới Xã Hội đều quên nghĩ đến.

Trước khi kết thúc bài lược ký, tôi truy hỏi gián tiếp người trong ban tổ chức thì mới biết đó là buổi tiệc kỷ niệm 35 năm lập gia đình của Anh Chị Lê Ngọc Khoa mà các đương sự đã vô cùng giữ kín đáo, chỉ yêu cầu:   «khách xa đến dự, chỉ mang theo nụ cười và ánh mặt trời». Xin chúc Anh Chị Khoa thêm 50 năm hạnh phúc hòa đôi nữa.

Tin giờ chót, theo sự thông báo của hành tinh vũ trụ :

Ngày 02-2-13, Văn Phòng Liên Đới Xã Hội sẽ tổ chức tại Paris (quận 13) một buổi tiệc tất niên Nhâm Thìn. Một nhóm đồng hương 13 người của  Đô thị TROYES sẽ lên dự. Thật quả là số 13 là số hên nhứt ! Văn Phòng Đới Liên Xã Hội, cùng với sự yểm trợ của Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Tự Do tại Pháp, Hội Ái Hữu Người Việt Tự Do vùng Val de Marne và Hội Phụ Nữ Âu Cơ tại Paris, vừa tổ chức văn nghệ mừng Xuân Quý Tỵ như đã hứa.

Buổi tìệc mừng Xuân, đón Tết Quý Tỵ 2013 đã diễn ra trong bầu không khí sôi động, nồng nhiệt tại Thánh Đường Saint Hippolyte quận Paris 13, với hơn 100 người VN và Pháp tham dự và nhóm đồng hương 13 người VN từ TROYES đến hợp tác mừng Xuân.

Ngoài chương trình hấp dẫn gồm các bài tân cổ, ca nhạc, hài kịch, các em thiếu nhi VN múa vũ, nhớ lại cảnh quê nhà VN khi xưa, phái đoàn TROYES đã trình bày trước khán thính giả đồng hương Paris và phụ cận:

- Bài  diễn văn của bà Dương thị Ngọc Hiền, Tổng Thơ Ký Cộng Đồng người Việt TROYES, tỏ bày cảm tưởng,

- Bài ca «Rực Bóng Cờ Vàng» của  Điêu khắc gia «Anh Khoa» sáng tác và  trình diễn với sự hoà nhạc Tây ban cầm của  Anh Lê văn Phúc, Hội Trưởng Hội Ái Hữu Cộng Đồng người Việt Tự Do tại TROYES,

- Điệu sáo du dương ai-oán của Anh Đặng Vi Khanh, một  «tiêu sơn cựu chiến sĩ» khi xưa, trình bày bản «Lòng Mẹ», đã diễn tả nỗi lòng nhớ «Mẹ Hiền, và Mẹ VIỆT- NAM» bất diệt.

Quý hoá thay, tình đoàn kết, nghĩa đồng hương của các Cộng Đồng người Việt tại Paris và tại TROYES, đã lưu truyền văn hóa nước nhà, tại nơi Phòng Hội Thánh Đường Saint Hippolyte có tiếng tại Paris mà Cộng Đồng Trung Hoa đã sử dụng nó để biến thành Trung Tâm phổ biến văn hóa Tàu, dạy chữ Hán, cho lớp trẻ của họ, sống nước ngoài tại Paris.

PARIS ngày 02-02-2013
TRẦN VĂN TRUNG